શિપ્રા (ક્ષિપ્રા) નદી
તાજેતરમાં, ભારતના કોમ્પ્ટ્રોલર અને ઓડિટર જનરલ (CAG)
એ શિપ્રા નદીના ધોવાણ પર પ્રદર્શન ઓડિટ
(વર્ષ 2016-17 થી વર્ષ 2020-21)
હાથ ધર્યું હતું.
શિપ્રા નદી:
- મૂળ: મધ્યપ્રદેશમાં
ચંબલ નદીની ઉપનદી શિપ્રા (ક્ષિપ્રા), માલવાના ઉચ્ચપ્રદેશમાંથી વહે છે.
- તે વિંધ્ય
પર્વતમાળામાં કાકરી-ટેકડી નામની ટેકરીમાંથી નીકળે છે, જે ધારની ઉત્તરે અને ઉજ્જૈનની નજીક સ્થિત છે.
- મુખ્ય ઉપનદીઓ: ખાન
અને ગંભીર.
સાંસ્કૃતિક મહત્વ:
- ઉજ્જૈન એક પવિત્ર શહેર
છે જે નદીના પૂર્વ કિનારે આવેલું છે. દર 12 વર્ષે, સિંહસ્થ મેળો
(કુંભ મેળો) અને નદી દેવી ક્ષિપ્રા માટે વાર્ષિક ઉત્સવનું આયોજન કરવામાં આવે છે.
- હિંદુ શાસ્ત્રો
અનુસાર, શિપ્રા નદી ભગવાન
વિષ્ણુના અવતાર વરાહ સાથે સંબંધિત છે. આ ઉપરાંત, વિષ્ણુના અન્ય અવતાર ભગવાન કૃષ્ણએ નદીના કિનારે ઋષિ
સાંદીપનિના આશ્રમમાં અભ્યાસ કર્યો હતો.
- બૌદ્ધ અને જૈન
શાસ્ત્રોમાં પણ તેનો ઉલ્લેખ છે.