બાગાયત ક્લસ્ટર વિકાસ કાર્યક્રમ

•  National
•  December 02, 2022

ચર્ચામાં કેમ?

તાજેતરમાં કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય દ્વારા હોર્ટિકલ્ચર ક્લસ્ટર ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ (CDP) માટે એક બેઠકનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું.

સીડીપીના અમલીકરણની મદદથી દેશમાં બાગાયતના સર્વાંગી વિકાસ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવશે.

બાગાયત એ કૃષિની શાખા છે જે બગીચાના પાકો, સામાન્ય રીતે ફળો, શાકભાજી અને સુશોભન છોડ સાથે વ્યવહાર કરે છે.

પરિચય:

• તે એક કેન્દ્રિય પ્રાયોજિત કાર્યક્રમ છે જેનો હેતુ ઓળખાયેલ બાગાયત ક્લસ્ટરોને વૈશ્વિક સ્તરે સ્પર્ધાત્મક બનાવવા માટે વિકસાવવાનો છે.

બાગાયત ક્લસ્ટર એ લક્ષિત બાગાયત પાકોની પ્રાદેશિક/ભૌગોલિક સાંદ્રતા છે.

અમલ:

• તેનો અમલ કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયના નેશનલ હોર્ટિકલ્ચર બોર્ડ (NHB) દ્વારા કરવામાં આવશે.

• અરુણાચલ પ્રદેશ, આસામ, પશ્ચિમ બંગાળ, મણિપુર, મિઝોરમ, ઝારખંડ, ઉત્તરાખંડ વગેરે રાજ્યોને પણ 55 ક્લસ્ટરોની યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવશે, જેને તેમના ફોકસ/મુખ્ય પાકો સાથે ઓળખવામાં આવશે.

• અગાઉ પ્રાયોગિક તબક્કામાં તે 11 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને આવરી લેતા 12 ક્લસ્ટરોમાં લાગુ કરવામાં આવ્યું હતું.

હેતુ:

• સીડીપીનો હેતુ લક્ષિત પાકોની નિકાસમાં લગભગ 20% વધારો કરવાનો છે અને ક્લસ્ટર પાકોની સ્પર્ધાત્મકતા વધારવા માટે ક્લસ્ટર-વિશિષ્ટ બ્રાન્ડ્સ બનાવવાનો છે.

• પૂર્વ-ઉત્પાદન, ઉત્પાદન, લણણી પછીનું સંચાલન, લોજિસ્ટિક્સ, માર્કેટિંગ અને બ્રાન્ડિંગ સહિત ભારતીય બાગાયત ક્ષેત્ર સાથે સંબંધિત તમામ મુખ્ય મુદ્દાઓને સંબોધિત કરવું.

• ભૌગોલિક વિશેષતાનો લાભ લઈને બાગાયત ક્લસ્ટરોના સંકલિત અને બજાર આધારિત વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવું.

• સરકારની અન્ય પહેલો જેમ કે એગ્રીકલ્ચર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડ (AIF) સાથે સંકલન.

• સીડીપી દ્વારા બાગાયત ક્ષેત્રમાં રોકાણ વધારવું.

મહત્વ:

• ક્લસ્ટર ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામમાં બાગાયતી પેદાશોના કાર્યક્ષમ અને સમયસર સ્થળાંતર અને પરિવહન માટે મલ્ટિમોડલ ટ્રાન્સપોર્ટના ઉપયોગ સાથે છેલ્લી-માઈલ કનેક્ટિવિટી ઊભી કરીને સમગ્ર બાગાયત ઇકોસિસ્ટમમાં પરિવર્તન લાવવાની મોટી સંભાવના છે.

• Tweet
•  Whatsapp