'જૈન' શબ્દ જિન અથવા જૈન પરથી આવ્યો છે જેનો અર્થ થાય છે 'વિજેતા'.
- તીર્થંકર એ સંસ્કૃત
શબ્દ છે જેનો અર્થ થાય છે 'નદી બનાવનાર', એટલે કે જે નદી પાર
કરવા સક્ષમ છે, તે જ તેને સાંસારિક જીવનના સતત પ્રવાહને પાર
કરાવશે.
- જૈન ધર્મ અહિંસાને
ખૂબ મહત્વ આપે છે.
- તે 5 મહાવ્રતનો
ઉપદેશ આપે છે: (1) અહિંસા (2) સત્ય (3) અસ્તેય અથવા આચાર્ય
(ચોરી નહીં) (4) અપરિગ્રહ
(બિન-આસક્તિ/બિન-કબજો) (5) બ્રહ્મચર્ય
(પવિત્રતા)
- મહાવીર દ્વારા આ 5
ઉપદેશોમાં બ્રહ્મચર્ય (બ્રહ્મચર્ય/પવિત્રતા) ઉમેરવામાં આવ્યું હતું.
- જૈન ધર્મના ત્રણ
રત્નો અથવા ત્રિરત્નનો સમાવેશ થાય છે: (1) સમ્યક દર્શન (જમણી
માન્યતા). (2) સમ્યક જ્ઞાન (સાચું
જ્ઞાન). (3) સમ્યક ચરિત્ર (સાચો
આચાર).
- પછીના સમયમાં જૈન
ધર્મ બે સંપ્રદાયોમાં વિભાજિત થયો: (1) સ્થાનબાહુની નીચે
શ્વેતામ્બર (સફેદ વસ્ત્રો પહેરેલા). (2) ભદ્રબાહુના
નેતૃત્વમાં દિગંબર (આકાશ-વસ્ત્ર)
- જૈન ધર્મમાં મહત્વનો
વિચાર એ છે કે સમગ્ર વિશ્વ જીવંત છે: પથ્થરો, ખડકો અને પાણીમાં પણ જીવન છે.
- સજીવ પ્રાણીઓ,
ખાસ કરીને મનુષ્યો, પ્રાણીઓ, વનસ્પતિઓ અને જંતુઓને ઈજા ન પહોંચાડવી એ જૈન
ફિલસૂફીનું કેન્દ્ર છે.
- જૈન ઉપદેશો અનુસાર,
જન્મ અને પુનર્જન્મનું ચક્ર કર્મ દ્વારા
આકાર લે છે.
- પોતાની જાતને કર્મના
ચક્રમાંથી મુક્ત કરવા અને આત્માને મુક્ત કરવા માટે ત્યાગ અને તપની જરૂર છે.
- સંથારાની પ્રથા પણ
જૈન ધર્મનો એક ભાગ છે.
- આ મૃત્યુ ઉપવાસની
વિધિ છે. શ્વેતાંબર જૈનો તેને સંથારા કહે છે, જ્યારે દિગંબરા તેને સલેખાના કહે છે.
- નિખિલ સોની વિ.
યુનિયન ઓફ ઈન્ડિયાના કેસમાં રાજસ્થાન હાઈકોર્ટે સંથારાની જૈન પ્રથાને ભારતીય દંડ
સંહિતા (આઈપીસી) હેઠળ સજાપાત્ર ગુનો જાહેર કર્યો હતો. જો કે આ મામલો હજુ સુપ્રિમ
કોર્ટમાં પેન્ડીંગ છે.
